A Comisión Permanente aprobou na súa reunión do 8 e 9 de marzo a publicación dunha nota doutrinal sobre a obxección de conciencia da Comisión Episcopal para a Doutrina da Fe. Desde hai unhas décadas estamos a asistir a un proceso de aprobación de leis nas que a vida humana queda gravemente desprotexida. É un proceso que non terminou. A medida que estas leis se radicalizan, porque os comportamentos que antes estaban despenalizados pasan agora a considerarse dereitos dos cidadáns, dificúltase a obxección de conciencia de quen se opoñen a colaborar nestas prácticas.
A presente nota tenta ofrecer criterios e principios a ter en conta para afrontar esta problemática.
Trátase dunha nota doutrinal porque parte de principios de moral fundamental, como a dignidade da conciencia, e de Doutrina Social da Igrexa, como a liberdade relixiosa e de conciencia, a misión do Estado, a natureza dos dereitos humanos, etc. O texto ofrece aos católicos o dereito e o deber que teñen de oporse activamente a realizar aquelas acción que atentan contra as esixencias da fe cristiá ou os seus valores fundamentais.
No marco da antropoloxía cristiá, o texto que se presenta parte da doutrina sobre a liberdade humana e cristiá, expresada na encíclica Veritatis splendor. A liberdade humana non se pode separar do respecto aos outros dereitos humanos que son universais, inviolables e, por tanto, inseparables entre eles; dereitos que non dependen da vontade dos gobernantes, senón que derivan da dignidade humana e do feito de que o ser humano foi creado por Deus.
Na cultura actual, os dereitos persoais non son vistos límites que o Estado non pode traspasar na súa relación coas persoas, senón como expresión dos propios desexos subxectivos. Por iso, actualmente moitos católicos viven en conflito entre o que as leis promoven e as súas propias conviccións morais. O texto sinala como o dereito á liberdade relixiosa e de conciencia é un dereito fundamental que pode servir como indicador do verdadeiro respecto a todos os dereitos humanos.
A dignidade da conciencia humana esixe que as súas decisións se inspiren sempre nuns principios básicos de moralidade que teñen un valor universal. Principios como a obrigación que todo ser humano ten de buscar a verdade e o ben; de facer o que sabe que é xusto e recto; de tratar aos demais como lle gustaría que o tratasen a el; de non facer aos outros o que non lle gustaría que non lle fixesen; de facer o ben e evitar o mal, etc.
Pola súa banda, a misión do Estado debe respectar a autonomía e a liberdade das persoas, o principio de subsidiariedade e os seus límites no exercicio do poder. Cando os poderes públicos eríxense en difusores dunha determinada ideoloxía ou en promotores de certos valores morais que son opinables, están a traspasar o límite da súa misión.
Tamén a obxección de conciencia ten as súas limitacións: non se pode obxectar a calquera lei, senón a aquelas que atentan contra elementos esenciais da propia relixión ou as que minan os fundamentos da dignidade humana e da convivencia baseada na xustiza. O deber do Estado de recoñecer este dereito e non discriminar a quen o exercen é paralelo á obrigación dos cristiáns de evitar calquera tipo de cooperación material ou formal directa con aqueles actos que atentan contra o dereito á vida, e calquera acción que poida ser interpretada como cooperación, aínda que sexa indirecta, ou aprobación destes actos.
O documento conclúe cun apartado titulado “A liberdade cristiá”. O que moitas veces humanamente parece imposible, pola graza de Deus é posible para quen vive unha existencia cristiá auténtica na fe, a esperanza e a caridade, isto é na liberdade, porque quen está unido a Cristo non se deixa vencer polo medo ante a presión dunha cultura que escurece os valores que dignifican ao ser humano.
