No informe de transparencia e bo goberno das dioceses españolas da Fundación Haz —Rendición de contas e transparencia da Igrexa. Informe de transparencia e bo goberno das dioceses 2022—, presentado en maio deste ano, a diocese de Tui-Vigo ocupa o posto número 9 da clasificación de transparencia que, cun 62% do cumprimento dos indicadores establecidos no estudo, convértea nunha diocese translúcida. Sitúase así, como a terceira diocese galega máis transparente por baixo da diocese de Mondoñedo-Ferrol —oitava posición— e á vez que a arquidiocese de Santiago de Compostela —novena posición—.
Desde o ano 2019, no que se comezan a desenvolver estes informes, a diocese de Tui-Vigo triplicou o seu nivel de transparencia —pasando de 8 puntos en 2019, a 26 punto no ano 2022—, o que mostra o compromiso da Igrexa diocesana a favor do bo goberno e a rendición de contas para con toda a sociedade. A evolución positiva dos datos ao longo deste trienio determina a liña para seguir: continuar mellorando para comunicar, coa maior transparencia posible, o labor pastoral, social-asistencial e evanxélica que desenvolve no seu ámbito territorial.
Sobre o informe de transparencia e bo goberno da Fundación Haz
O documento examina a transparencia e o bo goberno nas 69 dioceses e arquidioceses territoriais españolas analizando 19 indicadores organizados en seis grandes áreas: información histórica e administrativa sobre a diocese, estruturas de dirección e goberno, principais políticas económicas e de xestión de riscos, o plan diocesano, a información económica e os resultados da actividade.
A pesar de ser só o terceiro ano que se publica este informe, as dioceses mostraron un destacado incremento nos niveis de transparencia con respecto á anterior edición. Aumenta o cumprimento en todas as áreas analizadas e a puntuación das dioceses elévase nunha media de 6,5 puntos porcentuais.
Destacan especialmente doce diocese que melloran máis de dez puntos o seu nivel de rendición de contas, sobresaíndo a Diocese de Lugo, que aumenta 20 puntos, e Selecta e Zamora con 19 puntos adicionais cada unha.
Os resultados por áreas
O Informe de transparencia e bo goberno das dioceses 2022 revela a melloría que deron as dioceses en todas as áreas, recoñecendo o papel que a Oficina de transparencia da Conferencia Episcopal Española (CEE) está a ter á hora de impulsar a transparencia nas diferentes dioceses. «Unha tarefa que non sempre resulta sinxela, pois cada dioceses é autónoma e independente, sen que a CEE, nin ningún dos seus órganos, ter competencia algunha sobre as mesmas nesta materia», sinalan os seus autores Javier Martín Cavanna e Anxo Luís Ladrón de Guevara.
O maior incremento produciuse naquelas áreas nas que as dioceses presentaban uns niveis de cumprimento máis baixos, como é o caso da área de Políticas, que se pasou dun 25 a un 40% nesta edición, e a área de Información económica, que aumentou dun 22 a un 42%.
Ademais, a mellora na área económica destaca especialmente ao incluír nesta edición dous novos indicadores, reclamando por primeira vez información sobre a composición e perfil de o consello de asuntos económicos, que cumpriu parcialmente o 87% da mostra. Sobresae a Diocese de Tortosa que é a única que presenta todos os datos requiridos para dar por cumprido plenamente o indicador: membros do consello, perfil profesional dos membros e a data do seu nomeamento.
A segunda novidade é o requirimento da información sobre o regulamento de funcionamento do consello, cun menor 19% de cumprimento total e 4% parcial.
Os autores do informe lembran que «este consello é o principal instrumento de asesoramento e control en materias económicas das dioceses, e convén asegurarse que os membros elixidos reúnen aptitudes e o coñecemento adecuado para desempeñar as súas funcións adecuadamente».
Continuando coa información económica, a Fundación Haz subliña que en 2022 a organización norteamericana Voice of the faithfull revelou nun informe que 115 diocese e arquidiocese de EE. UU. sometéronse no último exercicio a unha auditoría externa, un dato que ascende a 134 (76%) se se inclúen as dioceses que publican a auditoría do ano anterior. Unhas cifras que distan moito do 4% de dioceses españolas que publican no seu web a auditoría externa.
«Entendemos que poden existir problemas técnico-contables e de recursos que dificultan a realización dunha auditoría externa. Con todo, o exemplo das tres dioceses españolas —Toledo, Bilbao e Córdoba— e, sobre todo, a alta porcentaxe de cumprimento que mostran as americanas, anímanos a exhortar aos responsables da administración e rendición de contas das nosas dioceses sobre a conveniencia de acelerar e impulsar a práctica da auditoría externa en todas as institucións», explican Martín Cavanna e Ladrón de Guevara.
Pola contra, hai dúas áreas —Dioceses e Estrutura de goberno e administración— que se achegan ao cumprimento total por parte de todas as dioceses. De feito, este ano non hai ningunha diocese que non publique datos dos indicadores referidos á Curia e a as Delegacións e secretariados.
Destaca do mesmo xeito que o 88% da mostra publique na súa páxina web a Política de protección de menores, cun aumento de máis de 30 puntos porcentuais con respecto ao informe anterior.
Finalmente, a área de Resultados mostra uns resultados óptimos, destacando o indicador referido a o Patrimonio; máis do 84% das dioceses publican o número de bens de interese cultural e o investimento que se fixo en mantemento e mellora.
Sobre a Fundación Haz
A Fundación Haz (antes Fundación Compromiso e Transparencia) constituíuse no ano 2007 por un grupo de profesionais procedentes do mundo da empresa, a academia e o sector non lucrativo para impulsar o bo goberno, a transparencia, a rendición de contas e o impacto social das institucións.
Para incrementar o impacto social das actuacións a Fundación impulsa iniciativas colectivas actuando como ponte de unión entre o sector social, o sector público e o sector empresarial co fin de compartir e integrar os esforzos dispersos dos diferentes actores e organizacións nun obxectivo común.
